Spis treści

Prostata to niewielki gruczoł krokowy (zwany również sterczem) umiejscowiony pod pęcherzem moczowym mężczyzny. Problemy zdrowotne związane z nim wynikają z jego przerostu, a do podstawowych objawów należą trudności w oddawaniu moczu, co związane jest z tym, iż przez środek gruczołu krokowego przebiega cewka moczowa.

Przyczyny powiększenia prostaty

Do powiększenia objętości prostaty prowadzi spadek poziomu męskich hormonów, czyli androgenów (m.in. testosteronu). Bezpośrednią i naturalną tego przyczyną jest równomierny ubytek męskich hormonów na przestrzeni upływających lat. Zatem problemy związane z przerostem prostaty są ściśle skojarzone z wiekiem mężczyzny i wraz z jego zaawansowaniem ryzyko ich ujawnienia się zostaje zwielokrotnione.

podawanie przyczyn przerostu prostaty

Na przerost prostaty po 60 roku życia cierpi już wielu mężczyzn, choć nie w każdym przypadku wiąże się to ze znaczącymi dolegliwościami. Należy jednak pamiętać, iż przerost gruczołu krokowego może mieć charakter nowotworu złośliwego i z tym wiąże się największe zagrożenie. Rak ten w Polsce znajduje się na drugiej pozycji wśród nowotworów najczęściej diagnozowanych u mężczyzn.

Przerost prostaty opisać więc można na pewnym kontinuum, od utrudniającego codzienne funkcjonowanie do wymuszającego walkę o życie i związane jest to nie tylko z objawami, ale też charakterem choroby. Należy zaznaczyć, iż łagodny przerost prostaty również jest nowotworem, gdyż cechuje go nieograniczony podział komórek, lecz niezłośliwym.

Jakie są objawy łagodnego przerostu prostaty?

W pierwszym przypadku, do objawów niezłośliwego przerostu stercza należą:

  • opóźnione oddawanie moczu,
  • niewielka moc strumienia moczu,
  • uczucie niepełnego opróżnienia pęcherza moczowego po mikcji,
  • związane z powyższym częstsze oddawanie mniejszych partii moczu – również nocne,
  • powtarzająca się nagła potrzeba oddania moczu i wydalenie nieproporcjonalnej do odczucia jego małej ilości – podobnie jest również w odwodnieniu,
  • mimowolne popuszczanie moczu w bieliznę,
  • częste infekcje cewki moczowej i pęcherza,
  • tworzenie się z czasem kamieni w pęcherzu,
  • w sferze seksualnej – obniżenie libido, zaburzenia ejakulacji i erekcji.

Objawy te przypominają również charakterystyczne dla zapalenia pęcherza moczowego, a także, co już zaznaczono, dla odwodnienia organizmu. Ich najpoważniejszą konsekwencją jest całkowite zablokowanie cewki moczowej, czyli brak możliwości oddania moczu, co ma charakter nagły i wymaga natychmiastowej pomocy lekarskiej. Natomiast najpoważniejszą konsekwencją przerostu stercza jest urosepsa – co oznacza zakażenie całego organizmu na skutek zalegającego w pęcherzu moczu.

Jakie są objawy raka prostaty?

W przypadku złośliwego namnażania się komórek stercza, objawy są następujące:

  • krwiomocz,
  • trudności w oddawaniu moczu (rozpoczęciu, wypróżnieniu pęcherza),
  • częste oddawanie mniejszych ilości moczu,
  • uczucie niepełnego opróżnienia pęcherza,
  • pieczenie podczas mikcji,
  • bóle w podbrzuszu,
  • popuszczanie moczu,
  • zaburzenia erekcji,
  • bóle w okolicy krocza i lędźwi,
  • obecność krwi w spermie,
  • bóle i krwawienia z odbytu.

Objawy łagodnego i złośliwego przerostu prostaty są do siebie zbliżone, gdyż właściwie jednakowo wpływają na cewkę moczową i oddawanie moczu. Wyraźne jest jednak pojawienie się bóli i krwi w spermie w raku. Częstszy jest również krwiomocz, są to więc główne objawy, które wstępnie mogą pozwolić na zróżnicowanie choroby. Należy jednak wykonać dodatkowe badania.

Jak leczy się nowotwór gruczołu krokowego?

Leczenie zarówno formy łagodnej, jak i złośliwej jest na pewnym etapie podobne. Chodzi oczywiście o skutki jakie przerost gruczołu wywiera na cały układ moczowy. Bazuje ono zwykle na farmakoterapii. Inaczej jest jednak w przypadku zamknięcia światła cewki moczowej, co skutkuje koniecznością cewnikowania i usunięcia moczu. Nieodwracalne natomiast są zmiany w miedniczkach nerkowych, spowodowane przez ciśnienie jakie niewydalany mocz przez długi czas na nie wywierał.

Farmakoterapia formy łagodnej przerostu prostaty jest zatem skuteczna w początkowych i średniozaawansowanych stadiach choroby. Poważne kłopoty pojawiają się wówczas, gdy zwiększa się tolerancja organizmu na przyjmowane leki i przestają one właściwie działać. Wtedy nie pozostaje nic innego jak chirurgiczne usunięcie gruczołu krokowego, co czyni się również i zawsze w przypadku złośliwego nowotworu.

Skutki farmakologii

Zanim to jednak nastąpi, również w złośliwym przeroście stercza stosuje się farmakoterapię. Ma ona jednak wiele skutków ubocznych, a do głównego należy brak możliwości współżycia seksualnego, gdyż leki znoszą całkowicie możliwość doznania wzwodu oraz redukują testosteron w stopniu porównywalnym do skutków usunięcia jąder. Stąd też wielu mężczyzn wybiera mniejsze zło w postaci nie odraczania usunięcia prostaty, co z kolei prowadzi do zachowania możliwości współżycia seksualnego i doznawania orgazmu, lecz wywołuje trwałą bezpłodność – ponieważ prostata produkuje większość płynu nasiennego i po jej wycięciu ejakulacja staje się niemożliwa.

Jak ustrzec się przed nowotworem prostaty?

Wobec powyższego, na pierwszy plan wysuwa się profilaktyka chorób prostaty.

Jednym z mitów jest związek rozwoju choroby ze współżyciem seksualnym. Nie dowiedziono takiej relacji w urologii pomimo tego, iż niektórzy seksuolodzy twierdzą, iż częste współżycie może mieć charakter zapobiegawczy. Związane miałoby to być z pozbywaniem się cynku ze stercza podczas ejakulacji. Nie istnieją jednak na to twarde dowody i nie można uznać, by częstotliwość współżycia miała jakiś wpływ na przerost gruczołu krokowego – choć całkowity brak współżycia ma tu znaczenie.

Nie ma jednak wątpliwości, że w pewnym stopniu zapobiegać chorobie można. Wiadomo, iż ma ona podłoże genetyczne i jej obecność u członków rodziny zwiększa prawdopodobieństwo zachorowania. Wówczas oczywiście należy poważnie traktować badania profilaktyczne, gdyż choroba wykryta we wczesnym etapie zazwyczaj nie zagraża zdrowiu i życiu.

Czynniki zwiększające ryzyko

Wśród innych czynników zwiększających ryzyko zachorowania należy wymienić: otyłość, siedzący tryb życia, brak współżycia seksualnego, stany zapalne układu moczowego, choroby weneryczne, a także czynniki związane ze stylem życia, jak nadużywanie wysokoprocentowego alkoholu, spożywanie ostrych potraw oraz dużych ilości mięsa (tłuszczu).

Podsumowując, na większość czynników ryzyka zachorowania na przerost prostaty każdy mężczyzna może wpływać i je niwelować. Jak w przypadku większości chorób, wystarczy zainteresować się swoim stanem, prowadzić możliwie zdrowy tryb życia, a po 50 roku życia regularnie badać stan gruczołu krokowego u urologa.

Zobacz również: Urologia w leczeniu zaburzeń seksualnych

Najpopularniejsze pytania i odpowiedzi

Jakie są główne przyczyny powiększenia prostaty?

Przyczyną powiększenia prostaty jest spadek poziomu męskich hormonów, czyli androgenów, w tym testosteronu, co jest naturalną konsekwencją starzenia się.

Jakie objawy wskazują na łagodny przerost prostaty?

Objawy łagodnego przerostu prostaty obejmują opóźnione oddawanie moczu, niewielką moc strumienia moczu, uczucie niepełnego opróżnienia pęcherza, częste oddawanie moczu, zwłaszcza w nocy, oraz mimowolne popuszczanie moczu.

Czym różni się rak prostaty od łagodnego przerostu prostaty pod względem objawów?

Objawy raka prostaty są podobne do łagodnego przerostu, ale obejmują również krwiomocz, trudności w oddawaniu moczu, bóle w podbrzuszu, zaburzenia erekcji, bóle w okolicy krocza i lędźwi, a także obecność krwi w spermie.

Jakie są sposoby leczenia nowotworu gruczołu krokowego?

Leczenie nowotworu prostaty może obejmować farmakoterapię w początkowych i średniozaawansowanych stadiach choroby. W bardziej zaawansowanych przypadkach może być konieczna chirurgiczna interwencja, czyli usunięcie prostaty.

Jak można zapobiegać nowotworowi prostaty?

Zapobieganie obejmuje zdrowy tryb życia, unikanie otyłości i siedzącego trybu życia, regularne badania profilaktyczne, szczególnie po 50. roku życia, i uwzględnienie historii rodzinnego występowania choroby.