Kamica moczowa lub kamica układu moczowego to schorzenie, w którym w wyniku zaburzeń równowagi między krystaloidami, a naturalnymi inhibitorami krystalizacji znajdującymi się w moczu dochodzi do wytracania się złogów (tzw. kamieni) w drogach moczowych.
Czynnikiem przyspieszającym ten proces jest obecność w moczu bakterii i nabłonków tworzących jądra krystalizacji oraz odczyn moczu ułatwiający krystalizację niektórych związków znajdujących się w moczu.
Szacuje się, że na kamicę układu moczowego cierpi około 5-10% populacji dorosłych.
Dzieci cierpią na tę chorobę znacznie rzadziej. Najczęściej stwierdza się ją po 30 roku życia. Mężczyźni chorują 3 razy częściej niż kobiety. Czynnikiem ryzyka zwiększającym możliwość powstania kamieni moczowych jest w historii epizod kolki nerkowej, który eskaluje zagrożenie na przestrzeni kolejnych 15 lat aż o 50%.
Do najczęstszych przyczyn kamicy moczowej należą: powiększony gruczoł krokowy, uchyłek pęcherza, zaburzenia czynności pęcherza i wprowadzone do niego ciało obce.
Jakie są objawy kamicy moczowej?
Do głównych objawów choroby należą:
- dotkliwy ból – okolic nerek, przewodów moczowych, górnej części ud, a także prącia i jąder,
- często występują nudności, wymioty oraz wzdęcia brzucha,
- mogą wystąpić zaburzenia mikcji (oddawania moczu) i parcie na mocz,
wtórnie do powyższych objawów może występować uczucie niepokoju, trudności w wygodnym ułożeniu się.
Rozpoznanie kamicy moczowej opiera się na: dokładnie zebranym przez urologa wywiadzie chorobowym, badaniu przedmiotowym (ostukanie, palpacyjne sprawdzenie bolącego miejsca), laboratoryjnym (badanie moczu) oraz diagnostyce obrazowej (zwykle urografia, USG, a czasem tomografia komputerowa).
Jak się leczy kamicę układu moczowego?
Duża część zalegających złogów wydalana jest przez organizm samoistnie (gdy mają mniej niż 4 mm średnicy). Stosowane niegdyś do usunięcia kamieni moczowych zabiegi chirurgiczne obecnie nie są już podstawową metodą leczenia, a nawet stosowaną niezwykle rzadko.
Najnowocześniejsze metody leczenia kamicy moczowej są mało inwazyjne, nie pozostawiają żadnych blizn lub są one niewielkie (zależnie od umiejscowienia kamieni i zastosowanego leczenia), komplikacje występują rzadko, a pacjent szybko dochodzi do siebie i wraca do domu.
Należą do nich trzy metody:
- ESWL (extracorporeal shock wave lithotripsy) – litotrypsja falami uderzeniowymi jest najczęściej stosowaną metodą, a jej skuteczność ocenia się na 50-95%; do wykonania zabiegu nie jest potrzebne pozostanie w szpitalu, jest on przeprowadzany w znieczuleniu dożylnym,
- URSL (ureterorenoskopia) – metoda ta przynosi podobne efekty co poprzednia (60-95%); powrót do zdrowia następuje zwykle na przestrzeni dwóch tygodni od wykonania zabiegu,
- PCNL (nefrolitotrypsja przezskórna) – stosowana zazwyczaj do usuwania kamieni z nerek, rekonwalescencja przebiega podobnie jak po zastosowaniu URSL, metoda ta jest równie skuteczna co poprzednie.
Aczkolwiek powyższe zabiegi wykonuje się w ostateczności, gdy ból przekracza możliwości jego znoszenia przez pacjenta oraz wówczas, gdy szansa na samoistne usunięcie kamienia jest znikoma.
Specjalista urolog
W urologii i leczeniu kamicy moczowej stosuje się również leczenie zachowawcze – szczególnie dotyczy to dzieci, w przeciwieństwie do dorosłych, gdy rozmiar kamienia dochodzi nawet do 5 mm średnicy. Podaje się wówczas środki rozszerzające drogi moczowe, które ułatwiają wypłukanie kamieni. Decyzję o rodzaju leczenia podejmie urolog po zapoznaniu się ze wszystkimi wynikami badań diagnostycznych.
Zapraszamy do poradni urologicznej Kwel-Med znajdującej się w Świeciu, niedaleko Bydgoszczy, gdzie doświadczony urolog doradzi we wszystkich opisywanych wyżej kwestiach.